بررسی زبان شناختی گویش بختیاری چهار لنگ

بختیاری یکی از گویش هایی است که در منطقهی وسیعی از غرب و جنوب غربی ایران تکلم می شود. بختیاری در کنار لرستانی و لری کهگیلویه و بویر احمد سه گونه ی اصلی گویش لری را تشکیل می دهند. این پایان نامه به بررسی گویش بختیاری چهارلنگ می پردازد که گویشوران آن در دامنه های سلسله جبال زاگرس جنوبی زندگی می کنند. داده های این تحقیق از گفتار گروهی از کوچ نشینان بختیاری به نام طایفه ی هیودی گردآوری شده است. می توان به گستره ی زندگی طایفه مذکور از شمال دزفول فعلی تا دامنه های فرح بخش و دل انگیز اشترانکوه و قلل مرتفع آن در استان فعلی لرستان اشاره نمود. با این وجود یکی از مناطقی که محل زندگی هیودی بوده حوالی منطقه ی فعلی دشت لاله، (حدفاصل شمال شهرستان دزفول و جنوب شهرستان درود) می باشد. هدف این تحقیق بررسی جامع یکی دیگر از گونه های گویش بختیاری است. برای رسیدن به این هدف، در پایان نامه حاضر سعی شده به سوالات زیر پاسخ داده شود: 1) واج های گویش بختیاری کدامند؟ 2) به لحاظ ساختمان واژه (صرف) کدام مقولات در بختیاری چهارلنگ وجود دارد؟ 3) انواع جمله در گویش بختیاری چهارلنگ کدامند؟ 4) عمده تفاوت بختیاری چهارلنگ و فارسی معیار در کدام سطح است؟ این تحقیق با استفاده از روش میدانی انجام می شود. داده های تحقیق از طریق مصاحبه و ضبط صدای گویشوران با استفاده از ضبط صوت جمع آوری شده است. جامعه آماری آن را دو فامیل از افراد طایفه هیودی دشت لاله تشکیل می دهد. و از این میان 12 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. داده های تحقیق حاضر و نتایج به دست آمده، نشان می دهد که گویش بختیاری چهارلنگ در تعداد واج ها با فارسی معیار متفاوت است. از نظر دستوری اختلاف جزئی که بیشتر شامل کاستی و افزونی با تغییر آوا می باشد، میان بختیاری چهارلنگ و فارسی وجود دارد. انواع اصلی جمله در گویش بختیاری چهارلنگ عبارتند از: خبری، پرسشی، تعجبی، امری و بیشترین تفاوت بختیاری چهارلنگ و فارسی معیار در سطح ساخت واژی است.